Przyczyny wad wymowy.
Przyczyny wad wymowy.
Wada wymowy - jest to wadliwa realizacja fonemów, która powoduje zniekształcenie postaci fonetycznej i/lub fonologicznej wyrazów. Ustalenie przyczyny wady wymowy jest bardzo istotnym elementem, ponieważ praca nad prawidłową artykulacją powinna zacząć się od usunięcia przyczyny wady.
L.Kaczmarek, wyróżnia następujące przyczyny wad wymowy:
- Audiogenne (słuchowe, sensoryczne) – głuchota, niedosłuch, zaburzenia słuchu fonematycznego, brak kontroli słuchowej własnych wypowiedzi
- Mechaniczne (dysglosja) – wady zgryzu: przodozgryz, tyłozgryz, zgryz otwarty, głęboki, skrzyżowany, anomalie zębowe: diastema, retruzja, protruzja; neprawidłowości w budowie języka: wrodzony brak języka, amputacja, makroglozja-za duży język, mikroglozja-za mały język, przerośnięty czyli mający za krótkie wędzidełko, zbyt gruby i krótki; wady w budowie podniebienia: rozszczepy, podniebienie gotyckie
- Funkcjonalne (środowiskowe) – zły wzór otoczenia, niedostateczny kontakt językowy
- Centralne (anartia, dyzartria)
- Sprzężone – da się ustalić więcej niż jedną przyczynę
H. Rodak uważa, że wady wymowy mają swoje źródła w:
- Zaburzeniach słuchu fonematycznego
- Braku troskliwości rodziców i opiekunów o wymowę
- Obniżeniu inteligencji
- Anatomicznych uszkodzeniach narządów mowy
- Słabej sprawności narządów mowy
- Chorobach organicznych
- Porażeniu okolicy rdzenia przedłużonego
Bardzo istotne jest, aby obserwować rozwój mowy dziecka i właściwie interweniować, jeśli rodzic lub nauczyciel zauważy coś niepokojącego.Wielu nieprawidłowościom można zapobiec, jeśli wyeliminujemy czynniki, które sprzyjają powstawaniu wad wymowy
* A. Sołtys-Chmielowicz "Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka", Impuls, Kraków 2008, s.63-64.